Zażalenie to środek odwoławczy od orzeczeń nierozstrzygających co do istoty sprawy stosowanych w różnych postępowaniach (sądowych i pozasądowych). Zatem nie jest to środek odwoławczy od decyzji, z reguły podlega mu rozstrzygnięcie w postaci postanowienia. Skutkiem i istotą złożenia zażalenia jest ponowne rozpoznanie spornej kwestii przez organ wyższej instancji i doprowadzenie do zmiany lub uchylenia od orzeczenia. Instytucja zażalenia występuje w postępowaniu cywilnym, postępowaniu karnym oraz administracyjnym.